కర్మ, జ్ఞానం, త్యాగం మధ్య సంబంధం
అధ్యాయం ప్రారంభంలో అర్జునుడు శ్రీ కృష్ణునిని ఒక ప్రశ్న అడుగుతాడు: “ఒకవైపు నీవు జ్ఞానయోగాన్ని ప్రాశస్త్యంగా చెబుతావు, మరోవైపు నన్ను యుద్ధానికి ప్రేరేపిస్తావు. ఇది ఏంటి ద్వంద్వం?” దీనికి సమాధానంగా కృష్ణుడు చెబుతాడు — జ్ఞానయోగము మరియు కర్మయోగము రెండూ మోక్షానికి మార్గాలు, కానీ కర్మయోగము సాధారణ జనులకూ అర్థమయ్యే విధానంగా ఉంటుంది. జ్ఞానయోగము సాధనకు నియమిత చిత్తం, వైరాగ్యం అవసరం. అందువల్ల, సాధారణ మనిషికి కర్మ చేయడం ద్వారా జ్ఞానాన్ని పొందడం సాధ్యమవుతుంది.
కర్మ చేయకుండా జీవితం అసాధ్యమా ?
ఈ అధ్యాయంలో శ్రీ కృష్ణుడు కర్మ యొక్క అనివార్యతను వివరించగలడు. మనిషి శరీరధారిగా ఉన్నంతవరకు ఏదో ఒక కార్యంలో నిమగ్నంగా ఉండవలసిన అవసరం ఉంది. కర్మ చేయకుండా కూర్చోవడం అసాధ్యమే. కర్మ చేయకుండా ఉండటమంటే త్యాగం కాదు, అది మానసికంగా బంధనమనే దారికి నడిపిస్తుంది. కనుక కర్మలు చేయకపోవడం కాదు, వాటిని అహంకారముతో, ఫలాపేక్షతో చేయకుండా ఉండటమే నిజమైన కర్మయోగము.
కర్తవ్యాన్ని నిర్వహించాలి – ఫలితంపై ఆశ లేకుండా
కృష్ణుడు తెలియజేస్తాడు: మనిషి తన కర్తవ్యాన్ని ఫలితాల మీద ఆశ లేకుండా చేయాలి. ఇది “నిష్కామ కర్మ” అని పిలవబడుతుంది. కర్మ అనేది నిస్వార్థంగా, ధర్మబద్ధంగా చేయబడినప్పుడు అది మనిషిని బంధించదు. శ్రేయస్సు సాధించాలంటే ఇదే మార్గం. మనిషి తన పనిని చేసే విధానంలోనే ఆధ్యాత్మికతను పొందగలడు.
సామాజిక బాధ్యత – లోకసంగ్రహం
శ్రీ కృష్ణుడు మరో ముఖ్యమైన విషయం ప్రస్తావిస్తాడు: సాధారణ ప్రజలకూ దార్శనికత కల్గించే విధంగా జ్ఞాని వ్యక్తి వ్యవహరించాలి. జ్ఞాని అయినవారు కూడా కర్మలోనే నిమగ్నంగా ఉండాలి, ఎందుకంటే సమాజానికి ఆదర్శంగా ఉండే బాధ్యత వారిది. వారు కర్మలు చేయకుంటే, ఇతరులు కూడా నిరుత్సాహపడతారు. దీన్ని “లోకసంగ్రహార్థం” అని చెబుతాడు — అంటే సమాజ హితార్థం కొరకు వ్యవహరించాలి.
కర్మ చేయడంలో ఉన్న భగవద్దృష్టి
శ్రీ కృష్ణుడు చెబుతున్న విశేషం ఏమిటంటే, కర్మ చేయడంలో భగవంతుని ఆజ్ఞ ఉన్నదిగా భావించాలి. తానే అన్నీ కల్పిస్తున్నాడని తెలిసిన జ్ఞానితో పని చేయవలెను. "నేను చేస్తున్నాను" అనే భావం త్యజించాలి. ఈ భావం త్యజించినప్పుడు కర్మలు బంధించవు. ఈ స్థితిని “కర్మసన్యాస” స్థితిగా పరిగణిస్తారు, ఇది మానసిక త్యాగాన్ని సూచిస్తుంది.
ఇంద్రియ నియంత్రణ
శ్రీ కృష్ణుడు తెలియజేస్తాడు — మనిషి తన ఇంద్రియాలను నియంత్రించకుండా త్యాగం చేయాలనుకోవడం విఫలమే. ఇంద్రియ నియమిత జీవితం కర్మయోగానికి ఆధారస్థంభం. కర్మలో నిమగ్నంగా ఉండి, ఇంద్రియాలను ఆత్మాధీనంగా ఉంచినవారే నిజమైన యోగులు.
అసూరిక ప్రవర్తనను జయించడం
మానవులలో కనిపించే రాగ, ద్వేషాలు కర్మలు చేయటలో అడ్డంకులుగా నిలుస్తాయి. ఈ అసుర గుణాలను జయించగలిగినవారే నిజమైన కర్మయోగులు. కర్మ చేయాలన్న ఉత్సాహం అంతర్గతంగా ఉండాలి, అదే ధర్మబద్ధమైన జీవితం వైపు నడిపిస్తుంది.
శ్రేయస్సుకు మార్గం – నిష్కామ కర్మ
ఈ అధ్యాయం చివర్లో కృష్ణుడు చెబుతాడు — కర్మల్లో నిష్కామత సాధించినవారే శాంతిని పొందుతారు. వారు ఇహపరలోకాల్లో శ్రేయస్సు పొందుతారు. ఈ నిష్కామ కర్మ స్థితి సాధించడానికి సాధన అవసరం, ధ్యానం, బుద్ధి నియంత్రణ అవసరం. ఈ స్థితిలో వ్యక్తి భగవంతునికి సమర్పిత భావంతో తన పనిని చేస్తాడు.
ముగింపు
మూడవ అధ్యాయం మనకు ఒక అమూల్యమైన బోధను అందిస్తుంది — "కర్మయే ధర్మము". మనిషి పనిని శ్రద్ధగా, నిస్వార్థంగా చేయాలి. పని చేసేందుకు భయపడకూడదు, కానీ ఫలితాల కోసం తపించకూడదు. సమాజానికి ఆదర్శంగా ఉండాలి, ఇంద్రియాలపై నియంత్రణ సాధించాలి, లోక హితానికి కృషి చేయాలి — ఇవే నిజమైన కర్మయోగము. ఈ విధంగా జీవించినవారే ఆధ్యాత్మికంగా పురోగమిస్తారు.
భగవద్గీత మూడవ అధ్యాయం ద్వారా మనకు స్పష్టమవుతుంది — కేవలం జ్ఞానంతో కాకుండా, కార్యాచరణతో కూడిన జీవన విధానం ద్వారా మోక్షాన్ని పొందవచ్చు. ప్రతి ఒక్కరికీ కర్మయోగం అనుసరించడం ద్వారా శ్రేయస్సు సాధ్యమవుతుంది. భగవద్గీత సారాన్ని అర్థం చేసుకోవాలంటే, కర్మయోగం నేర్చుకోవడమే మొదటి మెట్టు.
0 కామెంట్‌లు