ఈ అధ్యాయములో శ్రీకృష్ణుడు అర్జునునికి శ్రద్ధ అనేది శాశ్వతంగా మనిషి యొక్క గుణాలపై ఆధారపడినదిగా వివరించెను. ఈ గుణములు – సత్త్వం, రజస్సు, తమస్సు – అనే మూడింటిని ఆధారంగా చేసుకుని ఒక వ్యక్తి యొక్క ఆచారాలు, ఆలోచనలు, ఆత్మ విశ్వాసం, మరియు జీవన ధోరణి ఎలా ఉంటాయో వివరించబడింది.
శ్రద్ధ యొక్క ప్రాముఖ్యత
మనిషి యొక్క జీవితం శ్రద్ధపై ఆధారపడి ఉంటుంది. శ్రద్ధ అనేది ఒక్క నమ్మకం కాదు; అది మన మనస్సులోని ఒక ప్రబలమైన ప్రేరణ, జీవనవేదికపై తీసుకునే ప్రతి నిర్ణయానికి మౌలిక బలం. భగవద్గీత ప్రకారం "యథా శ్రద్ధా, తథా పురుషః" అంటే మనిషి ఏ విధమైన శ్రద్ధను పెంచుకుంటాడో, అతడు అంతే విధంగా మారతాడు. ఇది వ్యక్తిగత వికాసానికి గుండె పట్టాలుగా నిలుస్తుంది.
శ్రద్ధను కూడా గుణ త్రయాల ఆధారంగా మూడు రకాలుగా విభజిస్తారు:
1. సాత్విక శ్రద్ధ:
ఈ శ్రద్ధ సత్యాన్ని, ధర్మాన్ని, శుద్ధతను, సద్గుణాల అభివృద్ధిని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంటుంది. సాత్వికులు దేవతల పట్ల శ్రద్ధ చూపుతారు. వారు నిష్కామకర్మను ఆశ్రయిస్తారు. వారు యజ్ఞం, తపస్సు, దానము వంటి కార్యాలను ఫలాపేక్ష లేకుండా, కేవలం ధర్మబుద్ధితో చేస్తారు. వారి ఆచారాలు శాంతిగా, నియమబద్ధంగా, ఇతరుల హితాన్ని కోరేవిగా ఉంటాయి.
2. రాజస శ్రద్ధ:
ఈ శ్రద్ధ స్వార్థం, కోరికలు, ఘర్షణల మదలో ఆవిర్భవిస్తుంది. రాజసులు రాక్షస స్వభావం కలిగిన దేవతల పట్ల లేదా శక్తులు కలిగిన శక్తుల పట్ల ఆకర్షితులు అవుతారు. వారు తమ శక్తిని ప్రదర్శించేందుకు, పేరు ప్రఖ్యాతుల కోసం తపస్సు చేస్తారు. వారి యజ్ఞాలు కూడా ప్రసిద్ధి కోసమే జరుగుతాయి. దీని మూలం ఆశ, అహంకారం, మరియు ప్రతిష్టారాజ్యపు కోరికలపై ఉంటుంది.
3. తామస శ్రద్ధ:
తామస శ్రద్ధ తెలియకపోవడం, మూఢనమ్మకాలు, హింసా పూరిత ఆచారాలను ఆధారంగా చేసుకొని ఉంటుంది. ఈ రకమైన శ్రద్ధకు గ్రహణం, శుద్ధత, జ్ఞానం వంటి విలువలతో సంబంధం ఉండదు. తామసులు పిశాచ దేవతలు, ప్రేతాలు, దురాత్మల పట్ల శ్రద్ధ పెంచుకుంటారు. వారు చేసే తపస్సు తమ శరీరాన్ని హింసించే విధంగా ఉంటుంది. ఇది అజ్ఞానం, మోహం, ద్వేషం నుండి పుట్టినదిగా చెప్పబడుతుంది.
ఆహారముల త్రివిధములు:
శ్రద్ధ గుణాల ప్రకారమే మన ఆహారం ఎంపికపై ప్రభావం చూపుతుంది. భగవద్గీత ఆహారాన్ని కూడా మూడు రకాలుగా విభజిస్తుంది.
సాత్విక ఆహారం: శుద్ధమైనది, రుచికరమైనది, పోషకతత్వం గలది. ఇది ఆయుష్, బల, ఆరోగ్యాన్ని పెంపొందిస్తుంది. ఇందులో పాలు, పండ్లు, తరిగిన కూరగాయలు, తీపి పదార్థాలు ఉన్నాయి.
రాజస ఆహారం: అతి ఉప్పుగా, మసాలా ఎక్కువగా, చేదుగా, ఉప్పగా ఉండే ఆహారం. ఇది ఆసక్తిని, ఆవేశాన్ని, ఉత్సాహాన్ని తాత్కాలికంగా పెంచుతుంది కానీ ఆరోగ్యానికి హానికరం.
తామస ఆహారం: పాడిపోయినది, నాశనం అయింది, అస్వచ్ఛంగా ఉన్నది. ఇది మానసిక అలసట, మోహం, అలసటను కలిగిస్తుంది. మాంసాహారము మరియు ఆలస్యంగా తినే ఆహారం దీనిలోకి వస్తుంది.
యజ్ఞ త్రివిధాలు:
సాత్విక యజ్ఞం: నిష్కామబుద్ధితో, ధర్మనిష్టతో, శుద్ధమయమైన చర్యగా జరుగుతుంది. ఎలాంటి లాభాపేక్ష లేకుండా సమాజ ప్రయోజనార్ధంగా నిర్వహించబడుతుంది.
రాజస యజ్ఞం: ఇది ఫలాపేక్షతో, పేరుప్రఖ్యాతుల కోరికతో నిర్వహించబడుతుంది. ఇది అత్యాశతో కూడినదిగా ఉంటుంది.
తామస యజ్ఞం: నియమాలను పాటించకుండా, జ్ఞానం లేకుండా, విధి విధానాలు లేకుండా జరిగేది. అజ్ఞానం వలన జరిగే యజ్ఞం.
తపస్సు త్రివిధాలు:
శరీర, వాక్య, మానసిక తపస్సులను కూడా గుణాల ఆధారంగా మూడు భాగాలుగా విభజించారు.
సాత్విక తపస్సు: శుద్ధత, సహనం, సహజ భక్తి, మరియు దైవ నిష్ఠతో కూడి ఉంటుంది.
రాజస తపస్సు: ఇతరులు చూచేలా, తమ పేరు రావాలనే ఉద్దేశ్యంతో, ప్రదర్శన కోసం చేసే తపస్సు.
తామస తపస్సు: శరీరాన్ని హింసించే విధంగా, మూర్ఖత్వంతో, ద్వేషపూరితంగా జరిగే తపస్సు.
దానం త్రివిధాలు:
సాత్విక దానం: అవసరమున్న వారికి యోగ్య సమయంలో, యోగ్య వ్యక్తికి ఎలాంటి ఆశలు లేకుండా ఇవ్వబడే దానం.
రాజస దానం: ప్రతిఫలాన్ని ఆశిస్తూ లేదా పేరుకి ఇచ్చే దానం.
తామస దానం: అవినీతితో, అసమయంగా, అపాత్రులకు ఇచ్చే దానం.
ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే...
శ్రద్ధ అనే అంశం మనం చేసే ప్రతీ చర్యకి మూలబలం. అది మన ఆచరణ, ఆహారం, తపస్సు, దానం మరియు ఆధ్యాత్మిక విధులన్నింటికీ ఆకారం ఇస్తుంది. భగవద్గీత పదిహేడవ అధ్యాయం ద్వారా శ్రీకృష్ణుడు మనకెవరికీ సరైన శ్రద్ధను అవగతం చేసుకుని జీవితం సాత్వికత దిశగా నడిపించమని సూచిస్తున్నారు.
ఈ అధ్యాయం చివర్లో "ఓం తత్ సత్" అనే మాటలు విశ్వాసానికి ప్రతీకలుగా చెప్పబడ్డాయి. ఇవి సత్యానికి, బ్రహ్మనికి, మరియు ధర్మాచరణకి చిహ్నాలుగా చెప్పబడ్డాయి. వాటిని గుర్తు చేస్తూ, శ్రీకృష్ణుడు అర్జునునికి ధర్మబద్ధమైన జీవితం గడపాలనేది సూచన ఇచ్చారు.
ముగింపు
శ్రద్ధ యొక్క స్వభావాన్ని గుర్తించడం మన ఆధ్యాత్మిక జీవనంలో కీలకమైన ఘట్టం. భగవద్గీత పదిహేడవ అధ్యాయము మనకు ఈ శ్రద్ధల మార్గాన్ని వివరిస్తూ, మనిషి తన మానసిక స్థితిని, జీవన విధానాన్ని విశ్లేషించుకుని సాత్విక జీవితం వైపు పయనించమని ప్రేరణ ఇస్తుంది. మూడవ గుణాల ప్రభావం మనపై ఎలా ఉందో అర్థం చేసుకోవడం ద్వారా మనం గుణాతీత స్థితి వైపుకు ప్రయాణించవచ్చు.
ఈ అధ్యాయము మన జీవితంలోని అన్ని క్షేత్రాలలో సాత్వికతను పెంపొందించుకోవడానికి మార్గదర్శకంగా నిలుస్తుంది.
0 కామెంట్‌లు