మహాభారత యుద్ధానికి కారణం ఏమిటి?

మహాభారత యుద్ధము భారతీయ ఇతిహాసాలలో అత్యంత ప్రముఖమైన ఘట్టం. ఇది కేవలం భౌతిక యుద్ధమే కాదు, ధర్మం మరియు అధర్మం మధ్య జరిగిన ఆధ్యాత్మిక, నైతిక పోరాటం. ఈ యుద్ధానికి దారితీసిన కారణాలు అనేకమైనా, ప్రధానంగా న్యాయం, అధికారం, అహంకారం, అసూయ మరియు ధర్మ విరుద్ధ చర్యల ఫలితంగా భావించబడుతుంది.

మహాభారత యుద్ధానికి ప్రధాన కారణాలు:

1. ధృతరాష్ట్ర అంధ ప్రేమ

ధృతరాష్ట్రుడు తన కుమారుడైన దుర్యోధనుని పట్ల అతి ప్రేమతో, ధర్మబద్ధంగా పాలించాల్సిన నైతిక బాధ్యతను విస్మరించాడు. ధర్మరాజు యోగ్యుడైనా, తన కుమారునికి సింహాసనం రావాలని ధృతరాష్ట్రుడు ఆకాంక్షించాడు.

2. దుర్యోధనుని అహంకారం & అసూయ

పాండవులు ఇంద్రప్రస్థాన్ని అభివృద్ధి చేసిన తరువాత, వారి వైభవం చూసి దుర్యోధనుడు అసూయతో రగిలిపోయాడు. పాండవుల విజయం అతని అహంకారానికి తగిన దెబ్బవేసింది. అతను వారిని నాశనం చేయాలనే ఆలోచనను పుట్టించుకున్నాడు.

3. శకుని కుట్రలు

గాంధారి సహోదరుడు శకుని, కౌరవుల శ్రేయస్సు కన్నా పాండవుల నాశనమే లక్ష్యంగా కుట్రలు నడిపాడు. అతని మాయాజాలపు పాశాలతో పాండవులను జూదంలో ఓడించి అరణ్యంలోకి పంపే విధంగా పథకం రచించాడు.

4. జూదపు ఆట – చిత్తశుద్ధి లేని ఒప్పందం

యుద్ధానికి ప్రధాన మలుపు జూదపు ఆట. ఇందులో ధర్మరాజు తన అన్నదమ్ములను, చివరికి ద్రౌపదిని కూడా పణంగా పెట్టాడు. పాండవులు ఓడిపోయి 13 సంవత్సరాల అరణ్యవాసం అనుభవించాల్సి వచ్చింది.

5. ద్రౌపది అవమానము

జూదపు ఆటలో ఓటమి అనంతరం, సభలో ద్రౌపదిని లాగి తీసుకురావడం, ఆమెను వస్త్రము అపహరించాలనే ప్రయత్నం – ఇది కేవలం మహిళ అవమానమే కాదు, ధర్మానికి విధించిన గట్టి దెబ్బ. ఈ ఘటన పాండవుల హృదయాల్లో అగ్ని రగిలించింది.

6. అరణ్యవాసం తరువాత అర్థసింహాసనం నిరాకరణ

13 సంవత్సరాల అరణ్యవాసం అనంతరం, పాండవులు శాంతియుతంగా తమ రాజ్యాన్ని తిరిగి ఇవ్వమని అడిగారు. కనీసం ఐదు గ్రామాలు ఇవ్వాలని అభ్యర్థించారు. కానీ దుర్యోధనుడు “సూచికాగ్ర మాత్ర భూమినాపి న దాస్యామి” అని సున్నితంగా అంగీకరించకుండా తిరస్కరించాడు.

7. శాంతి దూతగా కృష్ణుడు

కృష్ణుడు పాండవుల తరఫున శాంతి దూతగా హస్తినాపురానికి వెళ్లాడు. అయినా, దుర్యోధనుడు అతనిని పట్టుబట్టి జైలులో పెట్టాలని ప్రయత్నించాడు. కృష్ణుడు విశ్వరూపాన్ని చూపించి అతని అహంకారాన్ని తుడిచిపెట్టాడు, కానీ యుద్ధం ఆపడానికి దుర్యోధనుడు ఒప్పుకోలేదు.

8. అహంకారానికి సంహారం

యుద్ధానికి చివరి కారణం — దుర్యోధనుడు శాంతిని తిరస్కరించడమే. అతని అహంకారం, అధికారం పట్ల ఉండే లోభం, ధర్మాన్ని పట్టించుకోకపోవడం ఈ మహా సంగ్రామానికి దారితీసింది.

యుద్ధాన్ని ధర్మ యుద్ధంగా ఎందుకు భావించాలి?

* ఈ యుద్ధం కేవలం పాండవులు మరియు కౌరవుల మధ్య జరిగిన సాధారణ స్థాయి పోరాటం కాదు. ఇది సత్యం మరియు అసత్యం మధ్య, ధర్మం మరియు అధర్మం మధ్య జరిగిన పోరాటం.

* భగవద్గీత ఈ యుద్ధపు సందర్భంలోనే కృష్ణుడి ద్వారా అర్జునుడికి బోధించబడింది, ఇది నేటికీ నైతిక, ఆధ్యాత్మిక మార్గదర్శక గ్రంథంగా నిలిచింది.

ముగింపు:

మహాభారత యుద్ధం కారణాలు అనేకమైనా, ఇవన్నీ కలిపి ఒక ముఖ్యమైన విషయాన్ని చెబుతున్నాయి – "అహంకారం, అసూయ, అవ్యవస్థ, అప్రజాస్వామ్యం" ఎక్కడ ఉన్నా, అవి ధర్మాన్ని నాశనం చేస్తాయి. కానీ చివరికి ధర్మమే గెలుస్తుంది.