మోక్షం యొక్క అర్థం
"మోక్షము" అనే పదం సంస్కృతం నుండి తీసుకున్నది. ఇది "ముచ్" అనే ధాతువుతో రూపొందింది, దీని అర్థం విడిపోవడం లేదా విముక్తి పొందడం. ఈ ప్రకారంగా, మోక్షం అనగా శరీర, మనస్సు, ఇంద్రియ బంధనాల నుండి విముక్తి. ఇది భౌతిక లోకంలోని దుఃఖాలనుండి, పునర్జన్మల బంధనాలనుండి విముక్తి కలగడము.
సనాతన హిందూ ధర్మంలో మోక్షానికి ప్రాముఖ్యత
భారతీయ తత్త్వశాస్త్రం ప్రకారం, మనిషి నాలుగు పురుషార్థాలను అనుసరించాలి — ధర్మం, అర్థం, కామం, మోక్షం. వీటిలో మోక్షమే పరమ లక్ష్యం. ఇది అనేక విధాలుగా వివరణ చేయబడుతుంది.
భగవద్గీత ప్రకారం, మోక్షం సాధించాలంటే ఒక జీవుడు అహంకారాన్ని, స్వార్థాన్ని, రాగద్వేషాలను విడిచిపెట్టాలి. కర్మలను ఫలాభిలాష లేకుండా చేయాలి. భగవద్గీతలో శ్రీకృష్ణుడు చెప్పినట్లుగా:
"సర్వధర్మాన్ పరిత్యజ్య మామేకం శరణం వ్రజ |
అహం త్వాం సర్వపాపేభ్యో మోక్షయిష్యామి మా శుచః ||"
- (భగవద్గీత 18.66)
ఈ శ్లోకంలో కృష్ణుడు తెలిపినదే మోక్ష మార్గం — భగవంతుని మీద పూర్తి విశ్వాసంతో జీవించటం, అతని శరణు చేరటం.
మోక్షం సాధన మార్గాలు
భారతీయ తత్త్వశాస్త్రంలో మోక్షాన్ని సాధించడానికి నాలుగు మార్గాలను చెప్పారు:
1. జ్ఞాన మార్గం : ఆత్మతత్త్వాన్ని తెలుసుకుని, "అహం బ్రహ్మాస్మి" అనే అహం జ్ఞానాన్ని కలిగించుకోవడం.
2. భక్తి మార్గం : భగవంతుడిపై అమితమైన ప్రేమతో, విశ్వాసంతో జీవించడం.
3. కర్మ మార్గం : తమ కర్తవ్యాలను ఫలాపేక్ష లేకుండా నిర్వహించడం.
4. యోగ మార్గం : ధ్యానం, ప్రాణాయామం వంటి యోగ సాధనలతో చిత్తాన్ని నియంత్రించడం.
ఈ మార్గాలన్నింటిలో భక్తి మార్గం సాధారణ ప్రజలకు సులభమైన మార్గంగా పరిగణించబడుతుంది.
మోక్షము అవసరమా?
మనిషి జీవితంలో ఎన్నో బాధలు, కలతలు, ఇబ్బందులు వస్తాయి. వీటికి కారణం మన ఆశలు, కోరికలు, జ్ఞానం లోపం. మోక్షం అంటే ఈ బాధలకి ఒక శాశ్వత పరిష్కారం.
మోక్షం సాధనలో సాధారణ మార్గాలు
- నామ స్మరణ చేయడం
- ధ్యానం చేయడం
- శ్రీమద్భగవద్గీత వంటి గ్రంథాలను అధ్యయనం చేయడం
- సత్సంగం చేయడం
- అహంకారాన్ని విడిచిపెట్టడం
- కర్మలను నిర్లోభంగా చేయడం
ముగింపు
మోక్షం అనేది సాధ్యం కాని కల కాదు. ఇది ప్రతి మనిషికి సాధ్యమే కాని, కొంత ధైర్యం, శ్రద్ధ, సదాచారం అవసరం. మోక్షం పొందిన తరువాత ఆత్మ పరమాత్మతో ఏకమై శాశ్వత శాంతిని పొందుతుంది. అది భౌతిక లోకంలోనే కాదు, అంతర్లీనంగా మనస్సులోనూ అనుభవించగలిగే స్థితి. మోక్షం అంటే చివరికి – నిజమైన స్వేచ్ఛ.
0 కామెంట్‌లు