భగవద్గీత 17వ అధ్యాయం (శ్రద్ధాత్రయ విభాగ యోగం)లో శ్రీకృష్ణుడు స్పష్టంగా చెబుతాడు: “ఆహారమూ మూడు రకాలుగా ఉంటుంది; మనిషి ఎలాంటి ఆహారం తీసుకుంటాడో, అతని శ్రద్ధ కూడా అలానే మారుతుంది.”
ఆహారం మన దేహానికి మాత్రమే కాదు, మనస్సుకూ ప్రభావం చూపిస్తుంది. ఎలాంటి ఆహారం తింటామో, అలాంటి గుణాలు మనలో పెరుగుతాయి. ఉదాహరణకు, కారం ఎక్కువైన లేదా మాంసాహారం వంటి ఆహారం కోపాన్ని పెంచుతుంది; సాత్వికమైన, తేలికైన ఆహారం శాంతి, భక్తి, శ్రద్ధను పెంచుతుంది. అందువల్ల ఆహారం = గుణం = శ్రద్ధ అనే సంబంధం ఉంటుంది.
ఆహారపు మూడు రకాలు
భగవద్గీతలో ఆహారం మూడు రకాలుగా విభజించబడింది – సాత్విక ఆహారం, రాజసిక ఆహారం, తామసిక ఆహారం .
1. సాత్విక ఆహారం
లక్షణాలు:
- తాజా, శుభ్రమైన, తేలికైన ఆహారం
- ఆరోగ్యకరమైన, ఆయుర్దాయాన్ని పెంచేది
- మనస్సుకు ప్రశాంతత, స్పష్టత నిచ్చేది
ఉదాహరణలు: పాలు, వెన్న, నెయ్యి, తాజా పండ్లు, కూరగాయలు, గింజలు, ధాన్యాలు, తేలికపాటి పులుసు, తక్కువ మసాలా ఆహారం.
ప్రభావం:
- శాంతిని కలిగిస్తుంది.
- ఆధ్యాత్మికత, భక్తి, ధ్యానం పట్ల ఆసక్తిని పెంచుతుంది.
- శ్రద్ధను స్వచ్ఛమైన దిశలో నడిపిస్తుంది.
ఫలితం: సాత్విక ఆహారం తినేవారు సాత్విక శ్రద్ధ కలవారు అవుతారు. వారు దేవుని జ్ఞానస్వరూపంగా, కరుణామయుడిగా ఆరాధిస్తారు.
2. రాజసిక ఆహారం
లక్షణాలు:
- ఎక్కువ ఉప్పు, కారం, పులుపు, వేడి ఉన్న ఆహారం.
- మసాలాలు ఎక్కువగా వేసిన, బలమైన రుచులు కలిగిన పదార్థాలు.
- శరీరానికి శక్తి ఇస్తుంది కానీ మనస్సు ఆందోళనలో పడేలా చేస్తుంది.
ఉదాహరణలు: కారంగా ఉండే వంటకాలు, వేయించిన పదార్థాలు, ఫాస్ట్ ఫుడ్, బలమైన పులుసులు, ఎక్కువ కాఫీ, టీ, ఉప్పు మసాలాలు.
ప్రభావం:
- ఆతురత, ఆందోళన, కోపం, లోభం పెంచుతుంది.
- నిరంతర పోటీ భావన కలిగిస్తుంది.
- తాత్కాలిక సంతృప్తి మాత్రమే ఇస్తుంది.
ఫలితం: రాజసిక ఆహారం తినేవారు రాజసిక శ్రద్ధ కలవారు అవుతారు. వారు దేవతలను ఎక్కువగా భౌతిక ఫలితాల కోసం ఆరాధిస్తారు (ఉదా: ధనం, కీర్తి, విజయం కోసం పూజలు).
3. తామసిక ఆహారం
లక్షణాలు:
- పాతబడిన, పాడైన, రుచి పోయిన ఆహారం.
- చాలా భారంగా ఉండే, జీర్ణం కష్టమైన ఆహారం.
- మాంసాహారం, మద్యం, ధూమపానం వంటి పదార్థాలు కూడా ఇందులో వస్తాయి.
ఉదాహరణలు: పాడైన పదార్థాలు, ఎక్కువగా తిన్న మిగతా ఆహారం, మద్యం, మాంసం, అతి నిద్ర కలిగించే ఆహారం.
ప్రభావం:
- అజ్ఞానం, అలసత్వం, నిర్లక్ష్యం పెంచుతుంది.
- ఆధ్యాత్మికతకు దూరం చేస్తుంది.
- మనస్సులో క్రోధం, మోహం, హింస భావన పెరుగుతాయి.
ఫలితం: తామసిక ఆహారం తినేవారు తామసిక శ్రద్ధ కలవారు అవుతారు. వారు పిశాచాలు, భూతాలు, నిష్ఫలమైన దైవాలను పూజించే అవకాశం ఉంటుంది.
సమగ్రంగా చెప్పాలంటే
ఆహారం కేవలం శరీరానికి పోషకమే కాదు, మన ఆలోచనలకు, శ్రద్ధకు, విశ్వాసాలకు మూలాధారం.
- సాత్విక ఆహారం శాంతి, భక్తి, ఆధ్యాత్మికత కలిగిస్తుంది.
- రాజసిక ఆహారం ఆసక్తి, ఆశలు, శక్తివంతమైన కోరికలు కలిగిస్తుంది.
- తామసిక ఆహారం అజ్ఞానం, అలసత్వం, హింసాత్మక స్వభావం పెంచుతుంది.
అందుకే సనాతన హిందూ ధర్మంలో "యథా అన్నం, తథా మనం" (ఏ ఆహారం తింటే అలాంటి మనసు ఏర్పడుతుంది) అని అంటారు.
ముగింపు
భగవద్గీతలోని ఈ ఉపదేశం ద్వారా మనం గ్రహించాల్సినది ఏమిటంటే – మన శ్రద్ధ, మన ఆధ్యాత్మిక దారి మనం ఎంచుకునే ఆహారంపై కూడా ఆధారపడి ఉంటుంది. కాబట్టి ఒక భక్తుడు తన భక్తి శ్రద్ధ పవిత్రంగా, శాంతియుతంగా ఉండాలంటే తప్పనిసరిగా సాత్విక ఆహారం తీసుకోవాలి.
0 కామెంట్‌లు