అధియజ్ఞుడు ఎవరు?

Who is the supreme sacrificer?

భగవద్గీత ఎనిమిదవ అధ్యాయంలో అర్జునుడు శ్రీకృష్ణుడిని ఒక ముఖ్యమైన ప్రశ్న అడుగుతాడు — "అధియజ్ఞుడు ఎవరు?". ఈ ప్రశ్నకు సమాధానం ద్వారా గీతా తత్త్వంలోని యజ్ఞ భావన, దైవస్వరూపం, జీవుడు మరియు పరమాత్మ మధ్య సంబంధం మరింత స్పష్టమవుతుంది.

1. "అధియజ్ఞుడు" అనే పదం అర్థం

"యజ్ఞ" అంటే సాధారణంగా దేవతలకు సమర్పణ, త్యాగం, హోమకార్యం అని అర్థం. కానీ భగవద్గీతలో యజ్ఞం అనే పదానికి విస్తృతమైన అర్థం ఉంది. ప్రతి క్రియను, ప్రతి శ్వాసను, ప్రతి కర్మను పరమాత్మకు అర్పించడం కూడా యజ్ఞమే.
"అధియజ్ఞుడు" అనగా "యజ్ఞానికి ఆధిపతి" లేదా "ప్రతి యజ్ఞానికి స్వీకర్త" అని చెప్పవచ్చు. భౌతిక యజ్ఞాలు గానీ, ఆధ్యాత్మిక త్యాగాలు గానీ అన్నీ ఒకే పరమాధారానికి చేరతాయి. ఆ పరమాధారం పరమాత్మ, అంటే శ్రీకృష్ణుడు తానే.

2. గీతా శ్లోకాల ప్రకారం

శ్రీకృష్ణుడు అర్జునుడి ప్రశ్నకు ఇలా సమాధానం ఇస్తాడు:
“అధియజ్ఞోఽహమేవాత్ర దేహే”
అంటే, "ఈ శరీరంలో ఉన్న అధియజ్ఞుడు నేనే."
దీనర్ధం ఏమిటంటే, ప్రతి జీవుని అంతరంగంలో, హృదయంలో పరమాత్మ ఆత్మరూపంగా ఉండి యజ్ఞానికి ఆధిపత్యాన్ని వహిస్తాడు. మనం చేసే ప్రతీ కర్మ, ప్రతీ సమర్పణ, ఆయనకే చేరుతుంది.

3. అధియజ్ఞుని స్థానము

భగవద్గీతలో అధియజ్ఞుడు మూడు స్థాయిల్లో అర్థమవుతాడు:
వ్యక్తిగత స్థాయి (మానవ శరీరంలో):
- ప్రతి జీవుడు శ్వాస తీసుకోవడం, ఆహారం జీర్ణం చేయడం, ఆలోచించడం, కర్మచేయడం అన్నీ పరమాత్మ శక్తితోనే జరుగుతాయి.
- ఈ శక్తి రూపంలో ఉన్న పరమాత్మనే "అధియజ్ఞుడు".
విశ్వ స్థాయి (సర్వలోకాల్లో):
- యజ్ఞాలు దేవతలకు చేయబడినా, ఆ ఫలాలు చివరికి పరమాత్మకే చేరతాయి.
- అందువల్ల సమస్త యజ్ఞాలకు సాక్షి, స్వీకర్త, దాత పరమాత్మ.
ఆధ్యాత్మిక స్థాయి (మోక్ష మార్గంలో):
- మోక్షం కోసం చేసే ధ్యానం, జపం, త్యాగం, భక్తి అన్నీ పరమాత్మలోనే లీనమవుతాయి.
- అందువల్ల ఆయనే యజ్ఞానికి పరమ గమ్యం.

4. అధియజ్ఞుని పాత్ర

శ్రీకృష్ణుడు అధియజ్ఞుడిగా ఉండటం వల్ల ఆయన మనుషులకు మూడు ప్రధానమైన విధానాల్లో సహాయపడతాడు:
జీవుని శరీరంలో సహచరుడిగా:
- మన హృదయంలో సాక్షిగా ఉంటూ మన కర్మలకు ఆధారం అవుతాడు.
- "నేను లేకుంటే జీవుడు కదలడమే సాధ్యం కాదు" అని సూచిస్తాడు.
యజ్ఞఫలాల దాతగా:
- మనం చేసే ప్రతి యజ్ఞానికి, ప్రార్థనకు, భక్తికి ఫలితాన్ని ఇచ్చేది ఆయనే.
- ఇతర దేవతలు మధ్యవర్తులు మాత్రమే.
మోక్షమార్గదర్శకుడిగా:
- మృతికాలంలో ఎవరు ఆయనను స్మరిస్తారో, వారికి విముక్తి ప్రసాదించేది అధియజ్ఞుడైన శ్రీకృష్ణుడు.
- అందుకే ఆయనను స్మరించడం భక్తుడి ప్రధాన ధర్మం.

5. అధియజ్ఞుని భావనలో తాత్వికత

అధియజ్ఞుడు ఎవరు అన్న ప్రశ్నకు సమాధానం కేవలం సిద్దాంతం కాదు, అది జీవన తాత్విక దిశను చూపుతుంది:
జీవుడు కర్త కాదు : మనం చేసే ప్రతి కర్మకూ వెనుక పరమాత్మ శక్తి ఉంది.
కర్మల ఫలము దైవానికి సమర్పణ : మనం చేసే పనులు మన స్వార్థానికి కాకుండా పరమాత్మకే చెందాలి.
జీవితమే ఒక యజ్ఞం : మన శ్వాస, ఆహారం, పని, కుటుంబ బంధాలు అన్నీ పరమాత్మకు సమర్పించినపుడు అవి పవిత్రం అవుతాయి.

6. భక్తి యోగంలో అధియజ్ఞుని ప్రాముఖ్యత

భగవద్గీతలో భక్తి యోగానికి అత్యున్నత స్థానం ఉంది. భక్తి అంటే మనసు, మాట, కర్మలను దైవానికి అర్పించడం. ఈ అర్పణలో అధియజ్ఞుడి భావన చాలా ముఖ్యమైనది. భక్తుడు తన జీవితాన్ని పరమాత్మకు సమర్పించుకుంటే ప్రతి క్రియ యజ్ఞమవుతుంది.
- అలాంటి భక్తుని కర్మలన్నీ పవిత్రం అవుతాయి.
- చివరికి ఆ భక్తుడు మోక్షాన్ని పొందుతాడు.

7. సాధారణ మనిషి దృష్టిలో అధియజ్ఞుడు

మన రోజువారీ జీవితంలో అధియజ్ఞుని భావనను ఎలా అన్వయించుకోవచ్చు?
- మనం ఆహారం తినేటప్పుడు దానిని దైవానికి అర్పణగా భావిస్తే అది యజ్ఞమవుతుంది.
- మన పనిని సమాజహితం కోసం, ధర్మబద్ధంగా చేస్తే అది యజ్ఞమవుతుంది.
- ప్రతి ఆలోచన, ప్రతి మాట దైవస్మరణతో నిండితే జీవితం యజ్ఞమవుతుంది.

- ఈ సమస్త యజ్ఞాలకు పరమాధిపతి శ్రీకృష్ణుడే.

8. మరణ సమయములో అధియజ్ఞుని స్మరణ

భగవద్గీత 8వ అధ్యాయంలో ఒక ప్రధానమైన సూత్రం ఉంది — మరణ సమయములో ఎవరు పరమాత్మను స్మరిస్తారో వారు మోక్షాన్ని పొందుతారు.
- అధియజ్ఞుడు అయిన శ్రీకృష్ణుడు హృదయంలో ఉంటాడు కాబట్టి, ఆయన్ని స్మరించడం ద్వారా జీవుడు శరీరాన్ని విడిచినప్పుడు నేరుగా ఆయనలో లీనమవుతాడు.
- కాబట్టి మరణ సమయములో స్మరణకు అధియజ్ఞుని భావన కేంద్రమైనది.

9. ఇతర వ్యాఖ్యానాలు

భిన్న ఆచార్యులు అధియజ్ఞుని గురించి కొద్దిగా వేరువేరు అభిప్రాయాలు తెలిపారు:
శంకరాచార్యులు: అధియజ్ఞుడు అనగా పరమాత్మ యజ్ఞకార్యాల్లో నివసించి, వాటిని స్వీకరించే వాడు.
రామానుజాచార్యులు: అధియజ్ఞుడు శరీరంలో ఉండి, జీవుని యజ్ఞకర్మలన్నింటినీ దారితీసే నారాయణుడు.
మధ్వాచార్యులు: అధియజ్ఞుడు అనగా ప్రతి యజ్ఞానికి ఫలప్రదాత అయిన వాసుదేవుడు.
అన్నింటికీ సారాంశం ఒకటే — అధియజ్ఞుడు పరమాత్మ, అంటే శ్రీకృష్ణుడే.

ముగింపు

భగవద్గీత ప్రకారం అధియజ్ఞుడు అనగా సమస్త యజ్ఞాలకు ఆధిపతి, స్వీకర్త, సాక్షి, దాత. శ్రీకృష్ణుడు తానే.
జీవుని శరీరంలో ఉండి, అన్ని కర్మలకు ఆధారం ఇచ్చేవాడు ఆయనే.
విశ్వ స్థాయిలో అన్ని యజ్ఞఫలాలను స్వీకరించేవాడు ఆయనే.
మరణ సమయములో స్మరణతో మోక్షాన్ని ప్రసాదించేవాడు కూడా ఆయనే.
అందువల్ల గీతా సందేశం మనకు ఇచ్చే గొప్ప బోధ ఏమిటంటే: మన జీవితం మొత్తాన్ని ఒక యజ్ఞంలా చేసి, దాని అధిపతి అయిన శ్రీకృష్ణునికే అర్పించాలి. అలా చేస్తే మన జీవితం పవిత్రమవుతుంది, కర్మబంధాల నుండి విముక్తి పొంది మోక్షాన్ని పొందుతాము.