ఈ అధ్యాయం ప్రకారం, జ్ఞానము అనేది పుస్తకపఠనము, వాదప్రతివాదములు, లేదా మేధస్సు ద్వారా సేకరించిన విషయములు కాదు. నిజమైన జ్ఞానం అనేది మనసులో, ప్రవర్తనలో, ఆలోచనలలో, జీవన విధానంలో వ్యక్తమయ్యే లక్షణములు. కృష్ణుడు ఆ లక్షణాలను 13వ అధ్యాయంలో శ్లోకముల రూపంలో వివరించాడు. వాటిని మనం జ్ఞానం పొందినవారి లక్షణాలు గా అర్థం చేసుకోవచ్చు.
జ్ఞానం పొందినవారి ప్రధాన లక్షణాలు
1. అమనిత్వం (అహంకారం లేకపోవడం)
జ్ఞానం పొందినవాడు తనలో తాను గొప్ప అనుకోవడం లేదు. అతనికి తాను ఇతరులకంటే శ్రేష్ఠుడిననే గర్వం ఉండదు. వినయమే అతని ప్రథమ లక్షణం. నిజమైన జ్ఞానం మనిషిని వినయవంతుడిని చేస్తుంది, ఎందుకంటే ఆయనకు తెలిసినది తక్కువ, తెలియని విశ్వం ఎంతో ఎక్కువ అని తెలుసుకుంటాడు.
2. అదంభిత్వం (ఆత్మప్రశంస లేకపోవడం)
జ్ఞానవంతుడు తనను తాను ప్రదర్శించుకోవడానికి, తనను పొగడడానికి ప్రయత్నించడు. లోపల ఎలాగైతే ఉంటాడో, వెలుపల కూడా అలాగే ఉంటాడు. ఆయనలో ఆడంబరమూ, నటనమూ ఉండవు.
3. అహింస
నిజమైన జ్ఞానం కలవాడు ఇతర ప్రాణులను హాని చేయడు. అతనికి హింసా భావం ఉండదు. శరీరం, వాక్కు, మనసు ద్వారా ఎవరికీ నష్టము కలిగించడు. అన్ని జీవులను సమభావంతో చూస్తాడు.
4. క్షాంతి (సహనం)
కష్టాలు వచ్చినా, ఇతరులు తిట్టినా, దూషించినా ఆయన సహనంతో ఉంటాడు. చిన్న చిన్న విషయాలకు కోపం తెచ్చుకోడు. ఎందుకంటే అతని మనసు స్థిరంగా ఉంటుంది.
5. ఆర్జవం (నిజాయితీ, సరళత)
జ్ఞానం పొందినవాడు వంచన లేకుండా, దారుస్టుగా, నేరుగా ఉంటాడు. అతనిలో మాయాజాలం ఉండదు. ఆయన ప్రవర్తన పారదర్శకంగా ఉంటుంది.
6. ఆచార్యోపాసనం (గురువు పట్ల గౌరవం)
నిజమైన జ్ఞానానికి మొదటిగల ద్వారం గురువు సేవ. జ్ఞానం పొందినవారు తమ ఆచార్యులను, మహాజ్ఞానులను భక్తితో గౌరవిస్తారు. గురువు వాక్యమును శ్రద్ధతో వినడం, అనుసరించడం వారి లక్షణం.
7. శౌచం (శుభ్రత)
శరీరం మాత్రమే కాదు, మనసులోనూ, ఆలోచనలోనూ, కర్మలలోనూ పవిత్రత జ్ఞానవంతుని లక్షణం.
8. స్థిరత్వం (ధైర్యం, నిశ్చలత్వం)
కష్టాలు వచ్చినప్పుడు తడబడక, స్థిరంగా ఉండటం. సుఖదుఃఖాలలో, లాభనష్టాలలో సమబుద్ధితో ఉండగలగటం.
9. ఆత్మ నియమనం (ఇంద్రియ నియమనం)
జ్ఞానం కలవాడు ఇంద్రియాలను నియంత్రించుకుంటాడు. వాంఛలతో, కోరికలతో ప్రవహించడు. భోగాలలో మునిగి పోలేదు, వాటిని అవసరానుసారం మాత్రమే ఉపయోగిస్తాడు.
10. వైరాగ్యం (అనాసక్తి)
భౌతిక వస్తువుల పట్ల అతనికి బంధం ఉండదు. అతను సంపద, శరీర సుఖాలు, గౌరవం లాంటి వాటిని శాశ్వతమని భావించడు. వాటి వెనకపడడు.
11. జన్మమరణవ్యాధి-దుఃఖాలను గమనించడం
జ్ఞానవంతుడు ఈ లోకంలో జననం, మరణం, వృద్ధాప్యం, వ్యాధులు తప్పవని తెలుసుకుంటాడు. వాటిని భయపడకుండా, అవి సహజమని అంగీకరిస్తాడు.
12. అసక్తి
ఏదైనా వస్తువు లేదా సంబంధం పట్ల అతనికి అధిక మమకారం ఉండదు. అతను సమతలోకాన్ని కలిగి ఉంటాడు.
13. అనభిష్వంగ (బంధాల నుండి స్వేచ్ఛ)
కుటుంబం, సంబంధాలు ఉన్నా, అతను వాటిలో అతిగా మునిగిపోడు. ప్రేమ చూపుతాడు కానీ బంధానికి
14. సమచిత్తత్వం
సుఖదుఃఖాలలో, లాభనష్టాలలో, మిత్రశత్రువులలో సమభావంగా ఉండటం.
15. ఏకాంత జీవనం, జనసమూహంలో మునిగిపోకపోవడం :
జ్ఞానం కలవాడు నిరంతరం గోలలో, జనసమూహంలో మునిగిపోడు. తనకు తానుగా ఆత్మచింతన, ధ్యానం చేస్తూ ప్రశాంత జీవనం గడుపుతాడు.
16. ఆత్మజ్ఞానాభ్యాసం
ఆయన మనసు ఎప్పుడూ ఆత్మ స్వరూపం తెలుసుకోవడానికే కేంద్రీకృతమై ఉంటుంది. "నేను శరీరం కాదు, ఆత్మనే" అన్న భావనను స్థిరపరచుకుంటాడు.
17. తత్త్వజ్ఞాన నిశ్చయము
"పరమాత్మ ఒకటే సత్యం" అని दृఢంగా తెలుసుకుంటాడు. తాత్కాలికమైన భౌతిక లోకాన్ని శాశ్వతమని అనుకోడు.
జ్ఞానం పొందినవారి అంతరంగ స్వభావం
- ఆయన మనసులో శాంతి ఉంటుంది.
- ఇతరుల పట్ల కరుణతో ఉంటాడు.
- లోభం, ద్వేషం, అహంకారం, మమకారం ఇవన్నీ ఆయనను తాకవు.
- ఎప్పుడూ పరమాత్మ స్మరణలో, ధ్యానంలో, సత్సంగంలో ఉంటాడు.
- ఆయన దృష్టిలో అన్ని జీవులు సమానమే.
జ్ఞానం యొక్క అసలైన ఫలితం
భగవద్గీత 13వ అధ్యాయం చెబుతున్నది ఏమిటంటే –
జ్ఞానం అనేది పుస్తకాలు చదివి, వాదాలు చేసి, బాహ్య పూజలు చేసి సంపాదించేది కాదు.
జ్ఞానం అనేది మనిషి జీవన విధానం, ప్రవర్తన, మనసు ప్రశాంతత ద్వారా వ్యక్తమవుతుంది.
ఈ లక్షణాలను సాధన చేసి, అనుసరించిన వాడు నిజమైన జ్ఞానిని అవుతాడు. ఆయనకు శరీరం "క్షేత్రం" అని, ఆత్మ "క్షేత్రజ్ఞుడు" అని స్పష్టంగా తెలిసి, చివరికి పరమాత్మతో ఏకత్వం పొందుతాడు.
ముగింపు :
భగవద్గీత 13వ అధ్యాయం ప్రకారం జ్ఞానం పొందినవారి లక్షణాలు వినయం, అహింస, సహనం, నిజాయితీ, గురు భక్తి, పవిత్రత, ఇంద్రియ నియమనం, వైరాగ్యం, సమచిత్తత్వం, అనాసక్తి, ఏకాంతం, ఆత్మజ్ఞాన సాధన మొదలైనవి. ఈ లక్షణాలన్నీ ఉన్నవాడే నిజమైన జ్ఞానవంతుడు, అతడు పరమాత్మను గ్రహించగలడు.
0 కామెంట్‌లు