పరమాత్మ సర్వవ్యాప్తుడని ఎలా అర్థం చేసుకోవాలి?

భగవద్గీతలో 7వ అధ్యాయం “జ్ఞానవిజ్ఞాన యోగం” అనే పేరుతో ప్రసిద్ధి పొందింది. ఇందులో శ్రీకృష్ణుడు భక్తులకు, తత్త్వజ్ఞానులకు, సాధకులకు పరమాత్మ స్వరూపాన్ని వివరిస్తాడు. ముఖ్యంగా ఆయన సర్వవ్యాప్త స్వభావాన్ని తెలియజేసి, ప్రకృతిలోని ప్రతి వస్తువులో తన ఉనికిని గుర్తించమని చెప్పాడు. ఈ అధ్యాయం ద్వారా మనకు తెలుస్తుంది – పరమాత్మ కేవలం ఆలయాలలో, ప్రతిమలలో, లేదా ఏకాంత ధ్యానంలో మాత్రమే ఉండక, సృష్టి అంతటా వ్యాపించి, ప్రతి ప్రాణిలో, ప్రతి మూలకంలో, ప్రతి శక్తిలో ఉనికిని కలిగి ఉన్నాడు.

1. పరమాత్మ సర్వవ్యాప్తుడు అనే భావన

“సర్వవ్యాప్తుడు” అనే పదానికి అర్థం – సృష్టిలోని ప్రతిదానిలో పరమాత్మ ఉనికిని కలిగి ఉండడం. ఆయన ఎక్కడా లేని స్థలం లేదు, ఏ వస్తువులో ఆయన లేడని చెప్పలేం. ఉదాహరణకు, గాలి లేకుండా మనం శ్వాసించలేము, సూర్యుడి కాంతి లేకుండా జీవం నిలవదు, నీరు లేకుండా జీవరాశులు ఉండవు. ఈ మూలకాల్లోనే పరమాత్మ శక్తి ప్రతిఫలిస్తోంది. కాబట్టి ఆయనని ప్రత్యేకంగా ఎక్కడో వెతకడం అవసరం లేదు.

2. రుచిలో పరమాత్మ ఉనికి

భగవద్గీతలో శ్రీకృష్ణుడు ఇలా చెప్పాడు. “రసోఽహమ్apsు కౌంతేయ” అంటే నీటిలోని రుచి నేను.
- నీరు మన జీవనానికి ప్రాధాన్యం కలిగిన మూలకం. దాహాన్ని తీర్చే ఆ మధురత్వం ఆయన ఉనికే.
- మనం నీరు తాగినప్పుడు ఆ తేజస్సు, ఆ సంతృప్తి కలిగించే శక్తి వాస్తవానికి పరమాత్మ ప్రసాదం.
- ప్రతి రుచిలోనూ ఆయనని గుర్తించగలిగితే మనకు భౌతిక ఆనందం మాత్రమే కాక, ఆధ్యాత్మిక అనుభూతి కూడా కలుగుతుంది.

3. వాసనలో పరమాత్మ ఉనికి

శ్రీకృష్ణుడు మరల పేర్కొన్నాడు – “పృథివ్యాం చైవ గంధః చ” అంటే భూమిలోని స్వచ్ఛమైన వాసనే ఆయన.
- పువ్వుల సువాసన, మట్టి వాసన, కొత్త వర్షపు వాసన – ఇవన్నీ మన మనసును తేజోవంతం చేస్తాయి.
- ఆ పరిమళం మనసులో ప్రశాంతతను, ఆనందాన్ని నింపుతుంది. ఈ గంధ శక్తి పరమాత్మ నుండి ఉద్భవించింది.
- కాబట్టి ప్రతిసారి ఒక సువాసన మనసును తాకినప్పుడు, అది ఆయన ఉనికి గుర్తు అని భావిస్తే ఆధ్యాత్మిక భావం పెరుగుతుంది.

4. కాంతిలో పరమాత్మ ఉనికి

“తేజశ్చాస్మి విభావసౌ” – సూర్యచంద్రులలోని ప్రకాశమే పరమాత్మ.
- సూర్యుని తేజస్సు లేకుండా భూమిపై జీవం అసాధ్యం. ఆ కాంతి మనకందరికీ జీవనాధారం.
- చంద్రుని శాంత కాంతి, చల్లదనం మన మనసుకి విశ్రాంతి కలిగిస్తుంది.
- ఈ రెండు కాంతులు పరమాత్మ స్వరూపానికి ప్రతీకలు. అంటే ప్రతి వెలుగులో ఆయన సాక్షాత్కారం ఉంది.
- మనం అంధకారంలో దీపాన్ని వెలిగించినప్పటికీ ఆ జ్యోతి ఆయన శక్తికే ప్రతిరూపం.

5. శక్తి రూపంలో పరమాత్మ

భగవద్గీతలో ఆయన అన్నాడు – “బలం బలవతాం చాహమ్” అంటే శక్తివంతులలోని నిజమైన శక్తి నేను.
- శక్తి అంటే కేవలం శారీరక బలం కాదు, నైతిక బలం, ఆత్మబలం కూడా.
- మనం ధర్మబద్ధంగా, స్వార్థరహితంగా ఉపయోగించే శక్తి పరమాత్మ శక్తి.
- అన్యాయానికి, దుర్వినియోగానికి ఉపయోగించే శక్తి ఆయనది కాదు.
- కాబట్టి నిష్కామ భావంతో పనిచేసే ధైర్యం, ధర్మబద్ధతే ఆయన శక్తి ప్రతిబింబం.

6. ప్రకృతి శక్తుల్లో పరమాత్మ ఉనికి

గాలి : మన శ్వాసలో ఆయన ఉనికి ఉంది.
అగ్ని : వేడి రూపంలో ఆయన శక్తి ప్రతిఫలిస్తుంది.
ఆకాశం : విస్తృతత, అనంతత్వం ఆయన స్వరూపాన్ని తెలియజేస్తుంది.
జలము : జీవనధార అయిన నీటిలో ఆయన కరుణ, సంతృప్తి ఉంది.
భూమి : స్థిరత్వం, పోషణ, సహనం – ఇవన్నీ పరమాత్మ లక్షణాలు.
ప్రకృతి మొత్తం ఆయన శక్తుల సమాహారం అని గీత బోధిస్తోంది.

7. సర్వవ్యాప్త భావనలో మన జీవన దృక్కోణం

మనం ఎక్కడ చూసినా పరమాత్మని గుర్తిస్తే “ద్వేషం, అసూయ, లోభం” తగ్గుతాయి.
ఒక పువ్వు వాసనలో, ఒక నీటి చుక్కలో, ఒక అణువులో కూడా ఆయన ఉన్నాడని భావిస్తే మనం ప్రకృతిని గౌరవించడం, రక్షించడం నేర్చుకుంటాం.
జీవరాశులందరిలో ఆయన ఉన్నాడని గ్రహిస్తే అహింస, దయ, కరుణ మనసులో పెరుగుతాయి.

8. ఆధ్యాత్మిక దృష్టిలో సర్వవ్యాప్త పరమాత్మ

పరమాత్మని సర్వవ్యాప్తుడిగా అంగీకరించడం అంటే:
- భక్తి కేవలం ఆలయ పూజలకే పరిమితం కాకుండా, ప్రతి క్షణం ఆయనను గుర్తించడం.
- మనం తినే ఆహారం, తాగే నీరు, చూడే సూర్యచంద్రులు – ఇవన్నీ ఆయన అనుగ్రహంగా భావించడం.
ఈ దృక్కోణం సాధకుడికి ఆత్మసాక్షాత్కారం దిశగా నడిపిస్తుంది.

ముగింపు

భగవద్గీత 7వ అధ్యాయం ద్వారా మనం గ్రహించవలసిన ముఖ్యమైన సత్యం ఏమిటంటే – పరమాత్మ ఎక్కడా దూరంగా ఉండరు. ఆయనని ప్రత్యేకంగా వెతకాల్సిన అవసరం లేదు. ప్రతి రుచిలో, ప్రతి వాసనలో, ప్రతి కాంతిలో, ప్రతి శక్తిలో ఆయన ఉనికే ప్రతిఫలిస్తోంది. ఈ సర్వవ్యాప్త భావనను అంగీకరించినవాడు ప్రకృతిని గౌరవిస్తాడు, జీవరాశులను దయతో చూస్తాడు, తనలో ధర్మబద్ధమైన శక్తిని పెంపొందిస్తాడు. అలా జీవించినవాడే ఆధ్యాత్మికంగా పరిపక్వుడై, పరమాత్మతో ఏకత్వాన్ని అనుభవించగలడు.