పరమేశ్వరుని స్వరూపం ఏమిటి?

భగవద్గీత 7వ అధ్యాయం “జ్ఞాన విజ్ఞాన యోగం” అని పేరుపొందింది. ఈ అధ్యాయం లో పరమేశ్వరుడు శ్రీకృష్ణుడు తన అసలు స్వరూపాన్ని, ఆయన ప్రకృతి శక్తులను మరియు జీవులపై తన ఆధారాన్ని విశదీకరిస్తాడు. ముఖ్యంగా ఇక్కడ అపరప్రకృతి (భౌతిక ప్రకృతి) మరియు పరప్రకృతి (చైతన్య శక్తి) అనే రెండు శక్తుల ద్వారా జగత్తు నడుస్తుందని వివరిస్తాడు.

1. పరమేశ్వరుని స్వరూపం

పరమేశ్వరుడు సర్వాంతర్యామి, జగత్తుకి మూలకారణం, సృష్టి-స్థితి-లయల యజమాని. ఆయన స్వరూపాన్ని అర్థం చేసుకోవడం చాలా కష్టం, ఎందుకంటే ఆయన పరిమిత మానవ బుద్ధికి అతీతుడు.
ఆయన అనంత శక్తుల సముపారి.
ఆయన సచ్చిదానంద స్వరూపి (సత్ – నిత్యమైన సత్యం, చిత్ – జ్ఞానం, ఆనందం – పరమానంద స్వరూపం).
జగత్తు వెలుపల ఉన్నవాడే కాకుండా, జగత్తులోనూ ఆయన సర్వవ్యాప్తుడై ఉన్నాడు.
ఆయన శక్తుల ద్వారానే జగత్తు నడుస్తోంది.

2. అపరప్రకృతి – భౌతిక ప్రకృతి

శ్రీకృష్ణుడు గీతలో చెప్పినట్లు, ఈ విశ్వం ఎనిమిది రకాల అపరప్రకృతి (భౌతిక మూలకాలు)తో ఏర్పడింది. అవి :
భూమి
జలం
అగ్ని
వాయువు
ఆకాశం
మనస్సు
బుద్ధి
అహంకారం
ఈ ఎనిమిది తత్త్వాలే మనకు కనిపించే భౌతిక ప్రపంచానికి కారణం. మన శరీరమూ, మన ఇంద్రియములు, బుద్ధి అన్నీ ఈ అపరప్రకృతిలో భాగమే. భూమి – స్థిరత్వాన్ని, ఆధారాన్ని ఇస్తుంది. జలం – జీవనానికి అవసరమైన శక్తి, స్నిగ్ధత. అగ్ని – శక్తి, జీర్ణక్రియ, ఉష్ణం. వాయువు – ప్రాణశక్తి, కదలిక. ఆకాశం – ధ్వని, స్థలానికి ఆధారం. మనస్సు, బుద్ధి, అహంకారం, ఆలోచన, నిర్ణయం, స్వార్థ భావం అనే సూత్రాలు.
ఈ అపరప్రకృతి లేకుండా మనకు కనిపించే జగత్తు ఉనికిలో ఉండదు. కానీ ఇది పరమాత్మ యొక్క జడ శక్తి మాత్రమే. ఇది స్వతంత్రంగా ఏమీ చేయదు, దీనికి ప్రాణం పోసేది పరప్రకృతే.

3. పరప్రకృతి – చైతన్య శక్తి

అపరప్రకృతి తో పాటు శ్రీకృష్ణుడు మరొక ప్రకృతిని కూడా వివరిస్తాడు. అదే పరప్రకృతి లేదా చైతన్య శక్తి.
ఇది జీవాత్మ రూపం.
ఈ శక్తి వల్లే భౌతిక ప్రకృతికి కదలిక, ఉద్దేశం, జీవం లభిస్తుంది.
జీవులందరిని నడిపించే చైతన్యం పరప్రకృతే.
ఈ పరప్రకృతే అపరప్రకృతిని ఉపయోగించి సృష్టిలో వివిధ రూపాలు, జీవరాశులు ఏర్పరుస్తుంది.

4. రెండు ప్రకృతుల సమన్వయం

పరమేశ్వరుని దృష్టిలో ఈ రెండు ప్రకృతులు వేర్వేరు అయినా, అవి పరస్పర ఆధారపడి ఉంటాయి.
అపరప్రకృతి = సాధనము (ఉపకరణం).
పరప్రకృతి = కర్త (చైతన్యం).
ఉదాహరణకి:
ఒక శిల్పి రాయి (అపరప్రకృతి)తో విగ్రహాన్ని చెక్కుతాడు. కానీ రాయికి స్వతంత్రంగా ఏదైనా చేయగల శక్తి లేదు. శిల్పి అనే చైతన్యం (పరప్రకృతి) ఉండగానే రాయికి ఆ రూపం వస్తుంది.
అదేవిధంగా జగత్తులో భౌతిక పదార్థాలకు జీవం పోయేది, కదిలించేది, ఉద్దేశం ఇచ్చేది పరప్రకృతి.

5. జగత్తులో పరమేశ్వరుని పాత్ర

భగవద్గీత ప్రకారం జగత్తులో ఏదీ పరమేశ్వరుని ఆధారంలేకుండా ఉండదు.
సృష్టి ఆరంభం ఆయన శక్తులతోనే జరుగుతుంది.
జీవులు పుడటం, జీవించడం, మరణించడం అన్నీ ఆయన నియమించిన ధర్మాల ప్రకారమే జరుగుతుంది.
జగత్తులోని లీల, కదలిక, పరిణామం అన్నీ ఆయన శక్తుల ద్వారా జరుగుతాయి.
అందువల్ల ఆయన సృష్టి మూలం, స్థితి కారణం, లయాధిపతి అని పిలుస్తారు.

6. అపరప్రకృతి – పరప్రకృతి సంబంధం ద్వారా మనకు లభించే బోధ

ఈ రెండు ప్రకృతుల తాత్పర్యం మనకు ఒక గొప్ప సత్యాన్ని తెలియజేస్తుంది:
మనం కేవలం శరీరం (అపరప్రకృతి) కాదు.
మన అసలు స్వరూపం ఆత్మ (పరప్రకృతి).
శరీరం నశ్వరమైనది, కానీ ఆత్మ నిత్యమైనది.
పరమేశ్వరుని అనుగ్రహంతోనే ఈ రెండూ కలిసి మన జీవితాన్ని నడిపిస్తాయి.

7. పరమేశ్వరుని స్వరూపాన్ని అర్థం చేసుకోవడం

భగవంతుడు స్వరూపాన్ని పూర్తిగా గ్రహించడం సాధారణ మానవుడికి కష్టం. కానీ ఆయన స్వరూపాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి భక్తి, జ్ఞానం, సాధన అవసరం.
భక్తి ద్వారా మనం ఆయనతో అనుబంధం ఏర్పరచుకుంటాము.
జ్ఞానం ద్వారా అపరప్రకృతి మరియు పరప్రకృతిని వేరు చేసుకోవడం నేర్చుకుంటాము.
ధ్యానం ద్వారా మనలోని ఆత్మను పరమాత్మతో ఏకం చేస్తాము.

8. తాత్పర్యం

భగవద్గీత 7వ అధ్యాయం మనకు స్పష్టంగా చెబుతుంది
పరమేశ్వరుడు జగత్తుకు ఆధారం.
ఆయన రెండు శక్తులు – అపరప్రకృతి (భౌతిక) మరియు పరప్రకృతి (చైతన్య) ద్వారా ఈ విశ్వాన్ని నడుపుతున్నాడు.
మనం కేవలం శరీరం కాదు; ఆత్మరూపంలో పరమేశ్వరుని శక్తిలో భాగమే.
ఈ బోధను అర్థం చేసుకున్నవారికి భౌతిక లోకపు మోహం తగ్గి, పరమేశ్వరుని వైపు నిజమైన భక్తి పుడుతుంది.

ముగింపు

అందువల్ల, పరమేశ్వరుని స్వరూపం సచ్చిదానందమయమైనది. ఆయనలో అపరప్రకృతి (జగత్తు యొక్క జడ మూలకం) మరియు పరప్రకృతి (జీవచైతన్యం) రెండూ ఆధారపడినాయి. వీటి సమన్వయంతోనే జగత్తు నడుస్తోంది. ఈ గూఢార్థాన్ని గ్రహించినవాడు పరమేశ్వరుని నిజ స్వరూపాన్ని కొంతమేర తెలుసుకొని, జీవితంలో శాశ్వత శాంతి, విముక్తిని పొందగలడు.