భక్తుడు విముక్తి పొందేందుకు ఏ మార్గం అనుసరించాలి?

భగవద్గీతలో 5వ అధ్యాయం కర్మసన్యాస యోగం గురించి విశదీకరిస్తుంది. ఈ అధ్యాయంలో శ్రీకృష్ణుడు భక్తునికి నిజమైన విముక్తి అంటే ఏమిటి, దానిని పొందడానికి ఏ మార్గాన్ని అనుసరించాలి అన్న దానిపై స్పష్టమైన దార్శనిక మార్గనిర్దేశం చేస్తాడు. సాధారణంగా మనిషి జీవన లక్ష్యం భౌతిక సుఖాలు, భోగాలు అనుకుంటాడు. కాని గీతా బోధ ప్రకారం సత్యమైన విముక్తి అనేది శరీర సంబంధిత భోగాల మించి ఉండే ఆత్మీయ ఆనందం. ఇది బ్రహ్మనిర్వాణం అని పిలుస్తారు.

కర్మసన్యాసం మరియు కర్మయోగం

ఈ అధ్యాయంలో ఒక ముఖ్యమైన సందేహాన్ని అర్జునుడు వ్యక్తం చేస్తాడు. కర్మలను పూర్తిగా వదిలేయడం మంచిదా? లేక వాటిని భగవంతునికి సమర్పించి చేస్తూ ఉండడం మంచిదా? అన్న ప్రశ్నకు శ్రీకృష్ణుడు సమాధానం ఇస్తూ రెండింటిలోను ఉన్న గుణదోషాలను వివరిస్తాడు. కర్మసన్యాసం అంటే బాహ్య కర్మలను పూర్తిగా విడిచిపెట్టడం. కర్మయోగం అంటే అన్ని కర్మలను ఫలాసక్తి లేకుండా భగవంతునికి సమర్పిస్తూ చేయడం.
ఇవి రెండూ మోక్షానికి దారితీస్తాయి. అయితే కర్మయోగం ఆచరించడం సులభమని శ్రీకృష్ణుడు చెబుతాడు. ఎందుకంటే మనిషి తన కర్తవ్యాన్ని వదిలిపెడితే అది నిర్లక్ష్యానికి దారి తీస్తుంది. కానీ తన కర్తవ్యాన్ని క్రమబద్ధంగా చేసి, దానిని దైవానికి సమర్పిస్తే, కర్మబంధనం లేకుండా ఆత్మశుద్ధి పొందుతాడు.

ఫలాసక్తి రహిత కర్మ

సత్యమైన విముక్తి పొందడానికి మొదటి అడుగు ఫలాసక్తి రహితంగా కర్మ చేయడం. మనం చేసే పనులన్నీ ఏదో ఒక ఫలాన్ని ఇస్తాయి. కాని ఆ ఫలంపై ఆశ పెట్టుకోవడం వల్లే బంధనం కలుగుతుంది. ఉదాహరణకు, ఒక రైతు పంట వేసేటప్పుడు తన శక్తిమేర ప్రయత్నం చేస్తాడు. కాని వర్షం, వాతావరణం అతని నియంత్రణలో ఉండవు. ఫలంపై అధికంగా ఆశ పెట్టుకుంటే నిరాశ వస్తుంది. అందువల్ల కర్మను భగవంతుని ఆజ్ఞగా భావించి, ఫలాన్ని ఆయనకే సమర్పించాలి. ఇలాచేస్తే మనసుకు ప్రశాంతి లభించి, భక్తుడు విముక్తి మార్గంలో ముందడుగు వేస్తాడు.

సమదృష్టి

భగవద్గీత 5వ అధ్యాయంలో మరొక ముఖ్యమైన బోధ సమదృష్టి. బ్రాహ్మణుడు, గోవు, ఏనుగు, కుక్క, చాండాలుడు – అందరినీ సమంగా చూడగలగడం నిజమైన జ్ఞాని లక్షణం. ఆత్మ స్థాయిలో చూస్తే అందరూ ఒకే బ్రహ్మతత్వం నుండి పుట్టినవారు. ఎవరికీ అధమతనం, ఉన్నతతనం ఉండదు. ఈ సమబుద్ధి పెరిగినప్పుడు ద్వేషం, ఈర్ష్య, గర్వం, అసూయ వంటి దోషాలు మనసులో ఉండవు. ఇవే విముక్తికి అడ్డంకులు. సమదృష్టి కలిగిన వాడే నిజమైన యోగి.

ఇంద్రియ నియంత్రణ

మనిషి బంధనం ప్రధానంగా ఇంద్రియాల వల్లే. ఇంద్రియాలు బాహ్య సుఖాల వైపు లాగుతాయి. కాని అవి తాత్కాలికం, నాశ్వరమైనవి. ఇంద్రియాలను నియంత్రించకపోతే మనసు స్థిరంగా ఉండదు. యోగి ఇంద్రియాలను అదుపులో ఉంచి, మనసును ఆత్మలో కేంద్రీకరిస్తాడు. ఈ విధంగా జీవించే వాడికి లోకసుఖాలు అనవసరం అవుతాయి. అతను తనలోనే ఆనందాన్ని పొందుతాడు. ఈ స్థితినే బ్రహ్మనిర్వాణం అంటారు.

భక్తి మరియు ధ్యానం

భక్తుడు భగవంతుని పట్ల భక్తితో కూడిన మనస్సుతో కర్మ చేస్తూ, ధ్యానం ద్వారా ఆత్మసాక్షాత్కారం సాధిస్తాడు. ధ్యానం మనసును శాంతపరుస్తుంది. ఎప్పుడూ భగవంతుని తలచుకుంటూ, ఆయనకు అంకితభావంతో జీవించే భక్తుడు సత్యమైన విముక్తిని పొందుతాడు.

కర్మ-జ్ఞానం-భక్తి సమన్వయం

భగవద్గీత 5వ అధ్యాయంలో కర్మ, జ్ఞానం, భక్తి అనే మూడు మార్గాలను కలిపి చూపుతుంది.
కర్మను భగవంతునికి అర్పించడం ద్వారా మనసు పవిత్రమవుతుంది.
జ్ఞానం ద్వారా ఆత్మ బ్రహ్మతో ఏకత్వాన్ని గ్రహించగలుగుతుంది.
భక్తి ద్వారా హృదయం దైవప్రేమతో నిండిపోతుంది.
ఈ మూడు కలిసినప్పుడు భక్తుడు సత్యమైన విముక్తి మార్గాన్ని సులభంగా అనుసరిస్తాడు.

శాంతి మరియు పరమానందం

సత్యమైన విముక్తి పొందిన వాడికి శాంతి మరియు పరమానందం స్వయంగా వస్తాయి. అతనికి కోపం, మోహం, లోభం లాంటివి ఉండవు. భగవంతునిలో ఏకత్వాన్ని గుర్తించి జీవించే వాడికి లోకసంబంధిత కష్టాలు ప్రభావం చూపవు. ఇది శాశ్వతమైన సుఖస్థితి.

సమాజంలో జీవిస్తూనే విముక్తి

భగవద్గీత బోధనం ఒక ముఖ్యమైన సత్యాన్ని చెబుతుంది. విముక్తి పొందడానికి అరణ్యంలోకి వెళ్లి కర్మలను విడిచిపెట్టాల్సిన అవసరం లేదు. సమాజంలో జీవిస్తూ, తన కర్తవ్యాన్ని నిర్వర్తిస్తూ, దానిని దైవానికి సమర్పించడం ద్వారానే విముక్తిని పొందవచ్చు. ఈ బోధ మన జీవనానికి అత్యంత ప్రామాణికమైనది.

ముగింపు

భగవద్గీత 5వ అధ్యాయం ప్రకారం భక్తుడు సత్యమైన విముక్తిని పొందాలంటే కర్మను వదిలేయడం కాదు, దానిని ఫలాసక్తి లేకుండా భగవంతునికి సమర్పిస్తూ చేయాలి. అందరినీ సమంగా చూడాలి. ఇంద్రియాలను అదుపులో పెట్టుకోవాలి. భక్తి, ధ్యానం, జ్ఞానం కలిసినప్పుడు అతను బ్రహ్మనిర్వాణాన్ని పొందుతాడు. ఈ మార్గమే నిజమైన విముక్తి మార్గం.
మొత్తం చెప్పాలంటే, భక్తుడు అనుసరించవలసిన మార్గం. ఫలాసక్తి రహిత కర్మయోగం, సమదృష్టి, ఇంద్రియ నియంత్రణ, భక్తి ధ్యానం మరియు ఆత్మజ్ఞానం కలిసిన సమన్వయ మార్గం. ఈ మార్గంలో నడిచినవాడే పరమానందమయమైన సత్య విముక్తిని పొందగలడు.